Συντονιστές Μαθήματος: Ε. Πέτρου-Παπαδάκη, Β. Μπράβου

Εκπαιδευτικοί στόχοι

Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του μαθήματος της Μοριακής Ανατομικής-Μοριακής Ιστοπαθολογίας είναι:

• Η συστηματική παρουσίαση και εις βάθος γνώση της φυσιολογικής μοριακής δομής των κυττάρων-ιστών-οργάνων του ανθρώπου τόσο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη όσο και στο ενήλικα οργανισμό και η απαρτίωση της γνώσης σε μακροσκοπικό (ανατομία, εμβρυολογία), μικροσκοπικό (ιστολογία), υπερμικροσκοπικό (ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακό επίπεδο. Η σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης  αυτής με την φυσιολογία-φυσιολογική λειτουργία αλλά και την παθολογία και την παθογένεια νοσημάτων του ανθρώπου.
• Η συστηματική μελέτη της παθογένειας και της ιστοπαθολογίας σε μικροσκοπικό και μοριακό επίπεδο, νοσημάτων του ανθρώπου με έμφαση στον καρκίνο, στις παθήσεις των οστών και μαλακών μορίων, στις παθήσεις των νεφρών, του καρδιαγγειακού συστήματος κ.α. Η άμεση σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης με την μεταφραστική- εφαρμοσμένη έρευνα στα αντίστοιχα πεδία.
• Η εξοικείωση των φοιτητών με το θεωρητικό υπόβαθρο και την πρακτική εφαρμογή σύγχρονων μοριακών μεθόδων και τεχνικών που εφαρμόζονται ερευνητικά και διαγνωστικά  (διάγνωση, πρόγνωση-πρόβλεψη ανταπόκρισης στην θεραπεία) στην μελέτη ανθρώπινων ιστικών δειγμάτων.
  

Περιεχόμενο μαθήματος

Η κατεύθυνση της Μοριακής Ανατομικής – Μοριακής Ιστοπαθολογίας περιλαμβάνει θεωρητικές διαλέξεις από  μέλη ΔΕΠ και προσκεκλημένους ομιλητές, παρουσιάσεις εργασιών από τους φοιτητές/εργασίες σε μικρές ομάδες και πρακτική εξάσκηση-εξοικείωση με τεχνικές μελέτης ιστών.

Η ύλη του μαθήματος Μοριακής Ανατομικής – Μοριακής Ιστοπαθολογίας περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:

• Μοριακή Ανατομική των κυττάρων/ιστών/οργάνων του ανθρώπινου σώματος.
  -Απαρτίωση της γνώσης για την φυσιολογική δομή-σύσταση των κυττάρων/ιστών/οργάνων του άνθρωπου σε μικροσκοπικό (ιστολογία)-υπερμικροσκοπικό (ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακό επίπεδο.
• Μοριακή Ιστοπαθολογία. Σύνδεση της γνώσης της μοριακής ανατομικής με  την παθοφυσιολογία-παθογένεια καθώς και με χαρακτηριστικές μικροσκοπικές –υπερμικροσκοπικές και μοριακές αλλαγές νοσημάτων του ανθρώπου με έμφαση στον καρκίνο, στις παθήσεις των οστών και μαλακών μορίων, στις παθήσεις των νεφρών και του καρδιαγγειακού συστήματος.
• Αναπτυξιακή Μοριακή Ανατομική
  -Μελέτη του μοριακού προφίλ (έκφραση και λειτουργία ρυθμιστικών μακρομορίων) κυττάρων/ιστών/οργάνων του ανθρώπινου εμβρύου κατά την διάρκεια της ιστογένεσης/οργανογένεσης
  -Συσχέτιση με γνώση κλασσικής αναπτυξιακής ανατομικής (εμβρυολογίας)
  -Συσχέτιση με παθολογία του εμβρύου, νεογνού και ενήλικα ανθρώπου
• Θεωρητικό υπόστρωμα τεχνικών μικροσκοπίας (φωτονική μικροσκοπία, μικροσκοπία φθορισμού, ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακών μεθόδων μελέτης ιστών (ιστοχημεία, ανοσοϊστοχημεία, in situ υβριδισμός, ιστικές μικροσυστοιχίες, κυτταροκαλλιέργειες, PCR, ποσοτική PCR, Western Blotting κ.α.)

Εργαστηριακή εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών

Οι εργαστηριακές ασκήσεις του μαθήματος περιλαμβάνουν έκθεση και εξάσκηση των φοιτητών σε τεχνικές μονιμοποίησης και παρασκευής ιστών για φωτονική μικροσκοπία και  ηλεκτρονική μικροσκοπία,  σε τεχνικές  χρώσης των ιστών για μελέτη στο μικροσκόπιο (ιστοχημικές χρώσεις),  στην μελέτη της μορφολογίας των ιστών στο φωτονικό μικροσκόπιο, σε μοριακές τεχνικές  μελέτης της έκφρασης πρωτεϊνών σε ιστούς (ανοσοϊστοχημεία, ανοσοφθορισμός, ιστικές μικροσυστοιχίες, Western Immunoblotting) σε μοριακές  τεχνικές ανίχνευσης νουκλεικών οξέων σε ιστούς (εξαγωγή DNA και RNA από ιστούς , Real-Time PCR, in situ υβριδισμός κτλ) και σε πρωτογενείς καλλιέργειες κυττάρων (κυρίως μεσεγχυματικής αρχής).