Συντονιστής Μαθήματος: Β. Μπράβου (Καθηγήτρια)

Σκοπός του μαθήματος είναι η κριτική κατανόηση και εις βάθος γνώση της φυσιολογικής μοριακής δομής των κυττάρων-ιστών-οργάνων του ανθρώπου τόσο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη όσο και στο ενήλικα οργανισμό, η απαρτίωση της γνώσης σε μακροσκοπικό (ανατομία, εμβρυολογία), μικροσκοπικό (ιστολογία), υπερμικροσκοπικό (ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακό επίπεδο αλλά και η σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης αυτής με την φυσιολογία και την παθολογία. Επιπλέον σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με την ιστοπαθολογία σε μικροσκοπικό και μοριακό επίπεδο, νοσημάτων του ανθρώπου με έμφαση στον καρκίνο, στις παθήσεις των οστών και μαλακών μορίων, στις παθήσεις των νεφρών, του καρδιαγγειακού συστήματος κ.α. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην άμεση σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης με την μεταφραστική- εφαρμοσμένη έρευνα στα αντίστοιχα πεδία και στην εξοικείωση των φοιτητών με σύγχρονες μεθοδολογίες που εφαρμόζονται ερευνητικά και διαγνωστικά (διάγνωση, πρόγνωση-πρόβλεψη ανταπόκρισης στην θεραπεία) σε ιστικά δείγματα.

Εκπαιδευτικοί στόχοι

Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του μαθήματος της Μοριακής Ανατομικής-Κλινικής Μοριακής Ιστοπαθολογίας είναι:

• Η συστηματική παρουσίαση και εις βάθος γνώση της φυσιολογικής μοριακής δομής των κυττάρων-ιστών-οργάνων του ανθρώπου τόσο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη όσο και στο ενήλικα οργανισμό και η απαρτίωση της γνώσης σε μακροσκοπικό (ανατομία, εμβρυολογία), μικροσκοπικό (ιστολογία), υπερμικροσκοπικό (ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακό επίπεδο. Η σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης αυτής με την φυσιολογία-φυσιολογική λειτουργία αλλά και την παθολογία και την παθογένεια νοσημάτων του ανθρώπου.
• Η συστηματική μελέτη της παθογένειας και της ιστοπαθολογίας σε μικροσκοπικό και μοριακό επίπεδο, νοσημάτων του ανθρώπου με έμφαση στον καρκίνο, στις παθήσεις των οστών και μαλακών μορίων, στις παθήσεις των νεφρών, του καρδιαγγειακού συστήματος κ.α. Η άμεση σύνδεση-συσχέτιση της γνώσης με την μεταφραστική- εφαρμοσμένη έρευνα στα αντίστοιχα πεδία.
• Η εξοικείωση των φοιτητών με το θεωρητικό υπόβαθρο και την πρακτική εφαρμογή σύγχρονων μοριακών μεθόδων και τεχνικών που εφαρμόζονται ερευνητικά και διαγνωστικά (διάγνωση, πρόγνωση-πρόβλεψη ανταπόκρισης στην θεραπεία) στην μελέτη ανθρώπινων ιστικών δειγμάτων.
  

Περιεχόμενο μαθήματος

Το μάθημα περιλαμβάνει θεωρητικές διαλέξεις από μέλη ΔΕΠ και προσκεκλημένους ομιλητές, παρουσιάσεις εργασιών από τους φοιτητές/εργασίες σε μικρές ομάδες και πρακτική εξάσκηση-εξοικείωση με τεχνικές μελέτης ιστών. Ενδεικτικά θέματα:

• Μοριακή ανατομική επιθηλιακού κυττάρου-κυτταρικές συνδέσεις και παθήσεις
• Μοριακή Ανατομική των οστικών μεταστάσεων
• Μοριακή ανατομική του προστάτη αδένα και καρκίνος του προστάτη
• Το φαινόμενο της επιθηλιακης προς μεσεγχυματική μετατροπής στην μετάσταση επιθηλιακών καρκίνων.
• Καρκίνωμα παχέος εντέρου-Μοριακή ιστοπαθολογία
• Ρινικοί πολυποδες-Μοριακή Ιστοπαθολογια
• Μοριακή ανατομική και μοριακή ιστοπαθολογία στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού
• Μοριακή ιστοπαθολογία των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς
• Νευρικό Σύστημα: Aπό τη Μικροσκοπική Ανατομική στα Connectomics
• Στυτική δυσλειτουργία- Μοριακοί μηχανισμοί
• Θεωρητικό υπόστρωμα τεχνικών μικροσκοπίας (φωτονική μικροσκοπία, μικροσκοπία φθορισμού, ηλεκτρονική μικροσκοπία) και μοριακών μεθόδων μελέτης ιστών (ιστοχημεία, ανοσοϊστοχημεία, in situ υβριδισμός, ιστικές μικροσυστοιχίες, κυτταροκαλλιέργειες, PCR, ποσοτική PCR, Western Blotting κ.α.)

Εργαστηριακή εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών

Οι εργαστηριακές ασκήσεις του μαθήματος περιλαμβάνουν έκθεση και εξάσκηση των φοιτητών σε τεχνικές μονιμοποίησης και παρασκευής ιστών για φωτονική μικροσκοπία και ηλεκτρονική μικροσκοπία, σε τεχνικές χρώσης των ιστών για μελέτη στο μικροσκόπιο (ιστοχημικές χρώσεις), στην μελέτη της μορφολογίας των ιστών στο φωτονικό μικροσκόπιο, σε μοριακές τεχνικές μελέτης της έκφρασης πρωτεϊνών σε ιστούς (ανοσοϊστοχημεία, ανοσοφθορισμός, ιστικές μικροσυστοιχίες, Western Immunoblotting) σε μοριακές τεχνικές ανίχνευσης νουκλεικών οξέων σε ιστούς (εξαγωγή DNA και RNA από ιστούς , Real-Time PCR, in situ υβριδισμός κτλ) και σε πρωτογενείς καλλιέργειες κυττάρων (κυρίως μεσεγχυματικής αρχής).