Συντονιστής Μαθήματος: Ι. Ζαρκάδης (Καθηγητής), Σ. Ταραβήρας (Καθηγητής)

Σκοπός του μαθήματος είναι η κριτική κατανόηση του αντικειμένου ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ –ΒΙΟΗΘΙΚΗ. Στο πλαίσιο του μαθήματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες καλούνται να κατανοήσουν τη σημασία των ζητημάτων δεοντολογίας και ηθικής που τίθενται στα πλαίσια της έρευνας αλλά και της αντιμετώπισης στην καθημερινή ιατρική πράξη Παρουσιάζονται, σε μορφή εργασιών/παρουσιάσεων και σεμιναρίων όλα τα σύγχρονα προβλήματα που άπτονται της δεοντολογίας και ηθικής ιδιαίτερα στις βιοιταρικές επιστήμες.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε εκείνα τα βιοηθικά ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά ως προς τα ισχύοντα νομικά καθεστώτα, τις Οδηγίες και τις διεθνείς Συνθήκες . Παράλληλα, το μάθημα στοχεύει στην εξοικείωση του φοιτητή/τριας με τις θεωρητικές έννοιες και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση ενός θέματος δεοντολογίας-βιοηθικής.

Περιεχόμενο Μαθήματος

Περιεχόμενο του μαθήματος αποτελεί η ανάλυση εννοιών βιοηθικής και δεοντολογίας στην βιοϊατρική έρευνα και προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την διεξαγωγή της έρευνας, στις σχέσεις μεταξύ των ερευνητών, καθώς και από τις σύγχρονες εφαρμογές στην αναπαραγωγή του ανθρώπου στην διάγνωση γενετικών βλαβών και ασθενειών, στις μεταμοσχεύσεις οργάνων, στην χρήση πειραματόζωων, τον βιολογικό πόλεμο, κ.α.

Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται κάτω από το πρίσμα των τεσσάρων βασικών αρχών

• Η αρχή της ωφέλειας (principle of beneficence),
• Η αρχή της μη-βλάβης (principle of non-maleficence),
• Η αρχή του σεβασμού στην αυτονομία του ατόμου (principle of autonomy),
• Η αρχή της δικαιοσύνης (principle of justice), όλα τα ζητήματα δεοντολογίας και βιοηθικής στην έρευνα και την ιατρική πράξη.

Περιγράφονται τα δίκαια (δεοντολογίας και ηθικής) που ισχύουν από όλες τις πηγές (αντιτιθέμενα πολλές φορές), τα ανοιχτά ζητήματα, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα, οι ατομικές και κοινωνικές προεκτάσεις.

Τέλος, αναλύονται οι βασικές αρχές «αυτονομία, ωφελείν, μη βλάπτειν, δικαιοσύνη» που πρέπει να διέπουν κάθε σκέψη, πράξη και αποτέλεσμα.

Εκπαιδευτικοί στόχοι

Γενικοί στόχοι του μαθήματος είναι η ευαισθητοποίηση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών:

• στη δεοντολογία οργάνωσης εργαστηρίου – διαδικασίες ελέγχου ποιότητος.
• στους ήδη θεσπισμένους κανόνες δεοντολογίας της εργαστηριακής διαγνωστικής και έρευνας που διενεργείται σήμερα στα πλαίσια των Βιοϊατρικών Επιστημών.
• στα μείζονα ηθικά και νομικά διλήμματα που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι εμπλεκόμενοι στις διάφορες εφαρμογές των Βιοϊατρικών Επιστημών και ιδιαίτερα στην εργαστηριακή διαγνωστική και έρευνα.